Resmi Gazete’de yayımlanan iki Cumhurbaşkanlığı Kararı ile vergi mevzuatında kritik değişikliğe gidildi. İlk kararda, işletmelerin kullandığı yabancı kaynağın öz sermayeyi aşan kısmına ilişkin yapılan masrafların yüzde 10’unun gider olarak kabul edilmeyeceği hükme bağlandı. İkinci kararda ise birden fazla yıla yaygın inşaat işlerine ilişkin hakediş ödemelerindeki kesilen peşin vergi oranı yüzde 3’ten yüzde 5’a yükseltildi.

Düzenlemeleri DÜNYA’ya değerlendiren TÜRMOB Başkanı Emre Kartaloğlu, gider kısıtlaması uygulamasının bir anlamda gizli vergi artışı olduğunu belirtirken, bu maliyet artışının fiyatlara yansıyacağını, bunun da enflasyon olarak karşımıza çıkacağını söyledi. Kartaloğlu, bunun aynı zamanda yabancı sermaye yatırımlarını da olumsuz etkileyeceği uyarısında bulundu.

“Vergide gizli artış yapıldı”

Özellikle pandemi ortamında kapanan ya da faaliyeti kısıtlanan işletmelerin ayakta kalabilmek için bankalardan kredi desteği almak zorunda kaldıklarını belirten Emre Kartaloğlu, böylesine zor bir dönemde faiz ve benzeri giderlerin indirimine kısıtlama getirilmesinin vergi oranlarının fiili olarak artırılıp mükelleflerin zor duruma düşmesi anlamına geldiğini bildirdi.

“Mükellefi kayıt dışına iter”

Kartaloğlu, kayıt dışı ekonominin önlenmesi için mükelleflerin bütün giderlerinin indirilmesinin daha doğru iken finansman giderlerinin yüzde 10’unun gider kabul edilmemesinin gizli vergi artışı olduğunu, bunun mükellefi kayıt dışına iteceğini bildirdi. Modern vergi sistemlerinin gerçek giderlerin tamamının hasılattan indirilmesine izin verdiğinin altını çizen Kartaloğlu, “Bu tür kısıtlama uygulamaları vergi sistemimizi tamamen modernlikten uzaklaştırmakta ve doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını olumsuz etkilemektedir” diye konuştu.

Vergilendirilecek gelirin ‘safi gelir’ olduğunu ve giderlerin kısıtlamaya tabi tutulmasının gayrisafi gelirin vergilendirilmesi anlamına geldiğini kaydeden Emre Kartaloğlu, maliyeti artan işletmelerin bunu fiyata yansıtacağı ve enflasyonda artış olacağı uyarısında bulundu.

“İnşaat şirketleri finansman sıkıntısı altında kalır”

Yıllara sari inşaat işlerindeki peşin vergi oranının yüzde 3’ten yüzde 5’e yükseltilmesini de değerlendiren Kartaloğlu, 1 Mart’tan itibaren ihale makamları tarafından yapılacak hakediş ödemelerinden yapılacak peşin vergi kesintisinin artırılacağını söyledi. Şirketlerin bu kesintilerin mahsubunu 1 yıl içinde yapabildiğine değinen Kartaloğlu, bu işleri yapan firmaların ciddi finansman sıkıntısı altında kalacaklarını söyledi.

Büyümeyi olumsuz etkiler

Gelir İdaresi E. Strateji Geliştirme Daire Başkanı, Yeni Ekonomi Danışmanlık AŞ. kurucu ortağı Nazmi Karyağdı, işletmelerin reel olarak katlandıkları ve fiilen ödedikleri finansman giderinin bir kısmının götürü yaklaşımla gider olarak kabul edilmemesinin, daha fazla vergi alınması anlamına geldiğini söyledi. Bunun doğal olarak bu da işletmelerin finansal yükünü artıracağını kaydeden Karyağdı, “Bu nedenle de yapılan düzenlemenin ekonomik konjonktürden ve stratejilerden bağımsız olmasının büyümeye olumsuz etki yapacağını düşünüyorum” diye konuştu. Karyağdı, Türk vergi sisteminin gerçek gider ve maliyetleri dikkate alarak gerçek geliri vergilendirmek temel ilkesinden saparak götürü vergilendirme yöntemlerine kaymasının çağın gidişatına uygun olmadığını aktardı.

1 yıldan uzun inşaat işlerinde peşin vergi %3’ten %5’e çıktı

Birden fazla yıla yaygın inşaat işlerine ilişkin hak edişlerden peşin vergi olarak yapılan kesinti oranı yüzde 3’ten yüzde 5’e yükseltildi. Söz konusu oran 2007 yılına kadar yüzde 7 olarak uygulanırken, o tarihte yapılan değişiklikle yüzde 3’e düşürülmüştü. Gelir vergisi ve kurumlar vergisi kanunlarında yer alan, bazı ödemelere ilişkin tevkifat yoluyla yapılacak kesintilere ilişkin oranları düzenleyen 3 ayrı Bakanlar Kurulu Kararı’nda değişiklik yapıldı. 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda yapılan değişiklikle birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde yüzde 3 olarak kesinti oranı yüzde 5’e yükseltildi. 2009/14593 sayılı kararın birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleriyle uğraşan kurumlara yapılan hakediş ödemelerinde yüzde 3 olan oran yüzde

5’e yükseltildi. Aynı şekilde Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15’nci maddesinde yer alan, birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleriyle uğraşan kurumlara yapılan hakediş öremelerindeki yüzde 3’lük kesinti oranı da yüzde 5’e yükseltildi.

Yabancı kaynağın öz sermayeyi aşan kısmının %10’u vergiden indirilemeyecek

1 Ocak 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının yüzde 10’u gelir ve kurumlar vergisi kazançlarının tespitinde gider olarak dikkate alınamayacak.